Türk vatandaşlığı doğumla veya sonradan kazanılır.

Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşir.

I- Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununa göre (MADDE 10) (1) Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, bu Kanunda belirtilen şartları taşıması halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir. Ancak, aranan şartları taşımak vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamaz.

 Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda; Başvuru için aranan şartlar;

• a) Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
• b) Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek
• c) Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
• Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
• e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
• f) Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
• g) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartları aranır.

II. TÜRK VATANDAŞLIĞININ EVLAT EDİNİLME YOLUYLA KAZANILMASI

Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan yabancı, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla,  Türk vatandaşlığını kazanabilir.

III- TÜRK VATANDAŞLIĞININ SEÇME HAKKI İLE KAZANILMASI

Türk vatandaşlığını ana veya babalarına bağlı olarak iradesi dışında kaybetmiş olan ve ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde Türk vatandaşlığını kazanmak üzere yazılı bildirimde bulunan kişiler seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını kazanabilirler.

Türk vatandaşlığının kazanılmasında istisnai haller

Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla Cumhurbaşkanı kararı ile; Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan yabancılar Türk vatandaşlığını kazanabilirler.

Türk vatandaşlığının kazanılmasında  istisnai hallerden en yaygın olan yatırım yoluyla vatandaşlık kazanılması: gayrimenkul edinimi. sabit sermaye yatırımı, istihdam oluşturma ve mevduat hesabına para yatırma şeklinde sayılabilir. 

Türk vatandaşlığı Kanununun uygulanmasına ilişkin ilgili yönetmeliğinde belirtilen yatırımlar yapıldıktan sonra bu yatırımları denetleyecek kurumlardan uygunluk belgesi alınır ve bu uygunluk belgesi alındığında artık bir diğer önemli şart olan kısa dönem ikamet izni alınabilecektir. Seçenek yatırımlardan birinin gerekli şartlar yerine getirilerek yapılması ve bununla birlikte alınan ikamet izni sonrası, yabancı kişi artık vatandaşlık başvurusu yapmak için uygunluk belgesi ve kısa dönem ikamet izni belgesi ile il  Göç idaresine başvuruda bulunabilecektir.